Ik zei het al, ik raak niet uitgepraat over Sofia want deze stad is met stip mijn favoriete hoofdstad in Europa. Behalve een stad van leuke en vooral lekkere eetadresjes en van eindeloos veel shoppingplezier (Citytrip Sofia – deel 1), is dit vooral een stad met bijzondere monumenten, musea en kerken, een stad met gezellige groene parken en een stad met een aparte architectuur. Leer snel wat basiswoorden Bulgaars (zie deel 1 - Citytrip Sofia) en je komt al een eind weg om de rest van Sofia te ontdekken. Добро утро, присъединете се към мен of ga met mij mee op verkenning en laat je verrassen!
Bijzondere monumenten
** Archeologische Site Serdika
Zowat het eerste wat je ziet als je het centrum van Sofia binnenrijdt, zijn de glazen koepels die een deel van de oude Romeinse stad Serdika beschermen. Deze eeuwenoude stad werd toevallig ontdekt bij de aanleg van de metrolijn. Het antieke Sofia - onder het moderne Sofia – werd gerestaureerd, met, naar goede Bulgaarse gewoonte, de nodige kritiek op de reconstructie.
De archeologische site is heel groot en strekt zich uit over zo’n 9.000 m² tussen het Sveta Petka kerkje aan de ene kant en de Banya Bashi moskee aan de andere kant. Een deel van het oude Serdika loopt onder de ploshtad Nezavisimost door (waar het Largo zich bevindt). Een ander deel van de ruïnes zit onder de bulevard Maria Luiza. En aan de kant van TZUM (Tsentralen Universalen Magazin) bevindt zich het open gedeelte van het complex.
Ooit waren er Romeinse straten, een vroegchristelijke basiliek en een water- en rioleringssysteem Er werden versierde tegelvloeren gevonden en één van de grootste amfitheaters uit het Romeinse tijdperk. Maar het belangrijkste is toch wel de goed bewaard gebleven oude hoofdweg van Serdika, de Decumanus Maximus. In het Sofia van de 21e eeuw kan je gewoon over authentieke Romeinse kasseitjes lopen.
Wat dit alles zo uniek maakt, is het geheel van antieke restanten die bovengronds omringd zijn door middeleeuwse kerken, 19e-eeuwse monumenten, regeringsgebouwen uit het socialistische tijdperk en de architectuur van moderne hotels. Een fascinerende mix, zeker als je daar nog bij optelt dat de ingang van de metro en een aantal souvenirwinkeltjes naast de toegang tot het antieke Serdika liggen.
** Nationaal Theater Ivan Vazov
Het oudste, het grootste en het mooiste theater van Bulgarije staat in Sofia en dat is het Nationaal Theater Ivan Vazov aan de ul. Dyakon Ignatiy. Het dateert van begin 1900 en is behoorlijk indrukwekkend in rood en wit, met neoklassieke zuilen, gouden versieringen, Apollo en zijn muzen op de voorgevel en strijdwagens op de torens.
Zo vaak gezien en toch elke keer een wauw-gevoel! Wat het theater trouwens extra speciaal maakt, is de ligging. Mijn nummer 1 lievelingsgebouw ligt aan mijn absolute nummer 1 lievelingsparkje, de Gradska Gradina (City Garden), dat trouwens het oudste park van Sofia is. De waterpartij met fonteinen, de bomen, de struiken en bloemenperkjes, de schakende oude Bulgaarse meneertjes, de drukke koffiebar, het ijsjeskraam, de vrolijkheid op het kinderspeelpleintje en altijd wel ergens een straatmuzikant of een groepje dat live muziek brengt … niet echt groot maar dit parkje in het verlengde van dat prachtige theater is genieten op topniveau.
Vanop het terras van het Grand Hotel Sofia, met een zalige cappuccino en een verrukkelijke punt cheesecake, zag ik het heel vaak lente, zomer, herfst en winter worden in dit stukje Sofia dat mijn hart heeft gestolen, nog steeds!
** NDK
Dat is de Bulgaarse afkorting voor het Natsionalen Dvorets na Kulturata of het Nationaal Cultuurpaleis. Dit immense gebouw werd in 3 jaar tijd uit de grond gestampt om, in 1981 bij de opening, het 1.300-jarige bestaan van Bulgarije te vieren. Het is één van de grootste congrescentra van Oost-Europa en bevat meer staal dan de Eiffeltoren. Ook de binneninrichting is monumentaal met gigantische lusters en grote kunstwerken in de inkom, de open ruimtes en de zalen.
Terrassen op het dak, 8 verdiepingen hoog, 3 niveaus onder de grond, een enorme bronzen zon aan de voorgevel, het NDK is een perfect voorbeeld van de socialistische bombastische architectuur. Het laat je in ieder geval niet onberoerd en je houdt ervan of je verafschuwt het. Zet mij maar bij team “houden van”. Dat overweldigende, krachtige monument aan de bul. Bulgaria, het heeft iets!
Bijna elke dag valt hier wel wat te beleven, van ballet tot popconcerten, van kunsttentoonstellingen tot modeshows, het NDK is het culturele middelpunt van Sofia. Ik was er jaren geleden voor een internationale beurs en toen stond het (afschuwelijke – sorry mensen maar dat is/was echt een lelijk ding) monument voor het 1.300-jarige bestaan van Bulgarije nog op het immense plein voor het NDK. Roestig ijzer, loshangende granieten platen, beton, graffiti en afval, dat was het droeve lot van dit ‘kunstwerk’ tot het uiteindelijk in 2018 werd gedemonteerd en weggehaald.
Het plein en het park zijn intussen heringericht en schitteren met fonteinen en bloemperken. Je vindt er restaurantjes, fastfoodketens en winkeltjes. Vergeet de Lovers Bridge niet met wisselende openluchttentoonstellingen. Die brug verbindt het NDK complex met het Yuzhen Park en garandeert een fantastisch zicht op de overal aanwezige Vitoshaberg.
** Centrale Mineraalbaden
Deze moet je zeker bezoeken! Steek aan TZUM de ul. Triaditska over en je loopt zo de tuinen van de Tsentralna Mineralna Banya in. Het gebouw met de opvallende mozaïeken in majolica-aardewerk op de gevel is een geslaagd staaltje van mix architectuur met Bulgaarse, Byzantijnse en oosters-orthodoxe versieringen.
Sofia heeft een eeuwenlange traditie van badhuizen en thermale baden, van de Thraciërs tot de Romeinen en de Ottomanen want voor wie het niet weet: de minerale waterbronnen zijn dé reden dat Sofia hier gesticht werd en niet een paar kilometer verderop. De stad telt namelijk zo’n 40 van deze bronnen met 8 verschillende thermale zones en een temperatuur die varieert van 30 tot 90 °C.
De Mineralna Banya van Sofia werden tot 1986 als openbaar badhuis gebruikt, met één groot mineraalbad en een afzonderlijke vleugel voor de vrouwen en voor de mannen met kleinere mineraalbaden. Nadien is het gebouw lang gesloten gebleven wegens de slechte staat van het dak en de verouderde infrastructuur. Nu is het Sofia City Museum er gevestigd maar een deel van het gebouw wordt nog steeds gebruikt voor hydrotherapie.
De Centrale Baden zoals je ze nu ziet en kan bezoeken, zijn niet helemaal origineel maar het resultaat van de restauratie begin de jaren 1900 van het oorspronkelijke 16e-eeuwse gebouw.
De tuinen en de centrale fontein, die water krijgt van de natuurlijke mineraalbron, zijn een ideale plek om de locals te zien aanschuiven aan de openbare waterkranen op het plein waar dag en nacht het warme bronwater uitstroomt. Beter dan het gewone leidingwater in Sofia en gratis. Je zou voor minder je koffer vullen met grote flessen water! Nog een stukje echt en oprecht Sofia: heel levendig en iedereen kent iedereen want Sofia, dat is eigenlijk één groot dorp!
Nog meer monumenten om te bewonderen:
** het standbeeld van Sveta Sofiya aan de ploshtad Nezavisimost
** het Largo, een gebouwencomplex aan de bul. Kniaz Aleksandar Dondukov, dat bestaat uit het partijhuis, het regeringsgebouw en het presidentsvo of het kantoor van de president waar je elk uur aan de ingang de wisseling van de wacht kan zien
** TZUM warenhuis (dat soms ook tot het Largo wordt gerekend) of de pracht en praal uit het communistische tijdperk want in 1957 was dit de eerste echte shopping mall in het land waar de Bulgaren ongelooflijk trots op waren. TZUM is nog steeds een shopping mall voor high end en luxe artikelen en niet meer, zoals vroeger, voor iedereen
Er zijn nog tientallen andere monumenten, verspreid over het centrum en de rand van Sofia, maar die mag je zelf ontdekken.
Bijzondere musea
De stad heeft een paar aparte en boeiende musea, ook voor wie geen fan is van urenlang slenteren langs schilderijen of historische voorwerpen.
** Het Nationaal Socialistisch Museum heeft, de naam zegt het al, een verzameling kunst uit de socialistische periode van Bulgarije. De grote rode ster, die boven op het dak van het Partijhuis stond tot aan de val van het communisme in 1989, staat nu in de tuin van het museum. Die ster heeft het gezelschap gekregen van heel wat grote, minder grote maar ook gigagrote beelden, die vroeger de pleinen en boulevards van Sofia versierden. Je komt er Lenin, Stalin en Marx tegen. Bevreemdend maar ook wel fascinerend! (Adres: ul. Lachezar Stanchev 7)
** De Nationale Kunstgalerie in het vroegere koninklijke paleis is gewoonweg schitterend! De monumentale gele buitengevel en de prachtige zalen zien er nog steeds paleisachtig uit en de tentoongestelde collecties zijn zeker de moeite waard! Van eeuwenoude iconen tot Bulgaarse schilderkunst en klederdracht, ik heb hier echt lopen genieten! (Adres: ploshtad Knyaz Aleksandar I)
Dit is maar een miniselectie uit het enorme aanbod aan musea in de Bulgaarse hoofdstad. Wat dacht je van deze: Buitenlandse Kunst - Militaire Geschiedenis – Archeologie – het Natuurhistorisch en het Ethnografisch Museum en zelfs een complete straat met kleine musea en galeries (ul. Tsar Samuil). Musealiefhebbers zijn hier nog wel even bezig!
Kathedraal, moskee of synagoge
Ben je voor het eerst in Sofia, dan valt het op: de kerken en kerkjes en gebedshuizen. Je kan er niet naast kijken en zowat elke godsdienst is vertegenwoordigd, op wandelafstand van elkaar, in het historisch centrum van de stad.
** De meest indrukwekkende is zonder twijfel de Sveti Aleksandar Nevski herdenkingskathedraal (ploshtad Sveti Aleksandar Nevski). Deze Bulgaars-orthodoxe kathedraal is één van de grootste in de wereld en werd gebouwd als een eerbetoon aan de gesneuvelde soldaten van de Russisch–Turkse bevrijdingsoorlog in de 19e eeuw. De met bladgoud bedekte grote koepel en klokkentoren en de kleinere groen koperen koepels zijn beslist bijzonder. Op een zonnige dag schittert dit monument in al zijn pracht. Maar ook het interieur schittert door alle luxe materialen die gebruikt werden voor de decoratie. Een kerkdienst in deze immense kathedraal is hemels, met kaarsen, wierook, gezang en zacht biddende mensen. Heel rustgevend!
Wist je dat de 12 klokken in de toren gemaakt zijn in Rusland en dat de kathedraal de rijkste collectie iconen bezit?
** De oudste christelijke kerk is de Sveta Sofiya, die uiteindelijk haar naam gaf aan de stad. Deze rozerode basiliek staat, omringd door groen, in de schaduw van de grote kathedraal.
** De mooiste is toch wel het kleine Russische kerkje, Sveti Nikolai (bul. Tsar Osvoboditel 3). Heel onopvallend staat het in een klein parkje mooi te zijn, met de groene mozaïekjes op de gevel en de vergulde koepels die blinken in de zon.
** De meest centrale is de Sveta Nedelya of de Gezegende Zondagskerk. Die vind je op een pleintje, de ploshtad Sveta Nedelya, pal in het centrum van Sofia, aan het begin van bulevard Vitosha. Genietend van een drankje op de terrasjes aan de overkant, kan je hier wel eens een bruidspaar spotten.
** Merkwaardig zijn dan weer de Sveta Petka, piepklein en ondergronds gelegen aan de ploshtad Nezavisimost , en de Sveti Georgi met de opvallende rode baksteen en rond rood dakje, waar het Sheraton Hotel rond gebouwd werd. De kleine geheimen van Sofia: in elke hoek en zelfs onder de grond vind je verborgen schatten.
** De Banya Bashi Moskee (bul. Kn. Mariya Luiza) wordt nog steeds gebruikt. Van de 70 moskeeën die Sofia vroeger telde, blijft alleen deze nog over. De hoge, fijne minaret zie je al van ver. Ondanks mijn beleefd en herhaald vragen, ben ik hier nooit binnen geraakt.
** De Sofia Synagoge, een opmerkelijk gebouw in Moorse stijl, is één van de grootste in Europa. Je komt er echter enkel in op uitnodiging of als je zelf joods bent.
Dat is zo mooi aan Sofia: op een paar honderd meter van elkaar, zijn alle religies en culturen aanwezig, als een soort centrum van verdraagzaamheid in de stad. Katholiek, orthodoxe christen, moslim en jood, het kan samen.
Een zondagmiddag in het park
Sofia is een groene stad met heel veel grote en kleine parken en parkjes. Want dat doen ze in Sofia op een zonnige zondagmiddag, met de ganse familie naar het park, picknick mee, voetbal mee, spelletjes mee, accordeon mee en babbelen want daar zijn ze allemaal supergoed in!
** Borisova Gradina
Pal in het centrum van Sofia aan Tsarigradsko shose, is dit het grootste en oudste park. Verwacht geen keurig aangelegd landschapspark want dat is het niet. Achteraan het park is zelfs een heus eikenbos! Op een warme zomerdag (en het kan in de zomer echt heet zijn in Sofia) is het prettig wandelen in de bomenschaduw.
De lange brede lanen met lindebomen en kastanjes lopen recht naar de Bratska Mogila, de broederschapsheuvel, met het gedenkteken voor de gesneuvelden voor het communisme (hoe kan het anders in een voormalig Sovjetland). Uiteraard is dit een groots en imponerend monument met een 42 m hoge obelisk en meer dan levensgrote bronzen beelden. Overal in het park staan trouwens nog meer beelden van bekende en beroemde Bulgaren. Wel een woordenboekje meenemen anders weet je niet waar of naar wie je kijkt – bordjes zijn enkel in het Bulgaars.
Als je het ganse park wil zien, ben je wel even onderweg. Er is het Arianameer met roeibootjes en watertrappers (waar vooral de kleinkinderen dol op waren). Er is een zomerzwembad, er zijn tennisvelden en fietspaden, speelpleintjes en een bomenparcours maar ook een rozentuin en een lelievijver en genoeg rustige plekjes en bankjes om even te ontsnappen aan de drukte van het centrum.
In de zomermaanden kan je zelfs genieten van live concerten aan de muziekkiosk. De rand van het park is erg gezellig met koffiebars en eethuisjes en kraampjes die ijsjes verkopen in de zomer en nootjes en warme, zoete maïskolven in de winter. Voor de voetbalfans: ook de stadions van CSKA Sofia en het Vasil Levski stadion (van het nationale elftal) liggen in het park.
Zeker een middag reserveren voor deze heerlijke plek als je in Sofia bent!
** Yuzhen Park
Ook South Park genoemd, is een uitgestrekt, mooi aangelegd en populair park, vooral omwille van de ligging. Aan de hoofdingang begint (of eindigt) de bekende bul. Vitosha. Het wisselende zicht op de berg is dan ook één van de troeven van het park. Wandelwegen, fietspaden, vijvers en fonteinen en veel ruimte om te sporten, het strakke parkontwerp laat ook plaats voor delen waar de natuur zijn gang mag gaan. Je kan er fietsen en gocarts huren en er rijdt een treintje door het park. In de buurt zijn heel wat eethuisjes en restaurants.
Nog meer parken om van te genieten:
** Doctor’s Garden (Ul. Shipka), een groen parkje in de buurt van de universiteit, waar vooral locals komen chillen met meegebrachte drankjes en picknicks. Veel bankjes, veel groen en veel ruimte voor de kids.
** Zapaden Park (bul. Doctor Peter Dertiliev), een klein bosachtig park, buiten het centrum, in de buurt van de Mega Mall Sofia.
** Royal garden (ul Moskovska), aan het Ethnografisch museum met het Trabant monument
** Loven Park in het verlengde van Borisova Gradina met de Sofia Zoo en een vestiging van restaurantketen Villa Victoria, in een historisch gebouw uit 1905. Luxe in een schaduwrijk parkje!
Al is Sofia geen Londen of Parijs, de stad heeft in de loop der jaren zijn eigen unieke karakter weten te bewaren en biedt de toeristen een mix van cultuur en traditie die fascineert en verrast. Met andere woorden: deze stad moet dringend op je bucketlist!
In de derde en laatste Sofiablog neem ik jullie mee buiten de stad naar de Vitoshaberg, de Boyana kerk, het Dragalevsi klooster en de historische museumstad Koprivshtitsa.
Actuele info over concerten, tentoonstellingen, stadsrondleidingen enz. nodig? Je vindt het hier:
https://www.getyourguide.com/sofia
https://www.spottedbylocals.com/sofia/
Reactie plaatsen
Reacties