Het noorden van Jordanië, een vaak vergeten deel van het land. De meeste tours en dagtochten vanuit Amman gaan niet veel verder dan Jerash en toeristen houden het bij het gekende en populaire Petra, Wadi Rum, Dode Zee en Aqaba. Naast deze 4 highlights is er echter nog heel wat moois te ontdekken, verrassende pareltjes, nog onbekend bij de grote massa, zoals Umm Qais, gebouwd op en naast de ruïnes van het antieke Gadara.
Richting Irbid en de noordelijke grens, op zo’n 120 km van Amman, weg van de snelweg, te midden van authentieke dorpjes in de heuvels boven de Jordaan- en Yarmukvallei, ligt het kleine Umm Qais. Herders steken hier met hun kudde geiten en schapen ongestoord de weg over en wat het land opbrengt aan groenten en fruit, wordt gewoon langs de kant van de weg verkocht. Toch vind je hier een goed bewaarde Romeinse stad, op een archeologische site met sporen die teruggaan tot de 14 eeuw v.C.
HET GADARA UIT DE OUDHEID
Gadara, wat zoveel als versterkte vesting betekende, was onder Romeins bestuur één van de 10 Decapolissteden, gelegen op de route van Syrië naar Palestina en naar de Middellandse Zee. Gekend als economisch centrum - met een eigen munt - en als culturele centrum - met de aanwezigheid van dichters en schrijvers en filosofen - was Gadara welvarend en geliefd. De verwoestende aardbeving in de 8e eeuw n.C. maakte hier echter een einde aan.
De ruïnes van de eens zo bloeiende stad lagen er eeuwenlang verlaten bij, al zijn er wel sporen gevonden van pogingen tot heropbouw en gebruikten nomaden de Romeinse graven en waterputten als tijdelijk onderkomen voor hun geiten en schapen.
Pas in de 19e eeuw, tijdens de Ottomaanse periode, kreeg het antieke Gadara ook echt nieuwe bewoners en op het puin van de Romeinse bouwwerken verscheen een dorp, Umm Qais, met huizen, een moskee en een meisjesschool - met dank aan de oude stenen, die kwamen goed van pas en werden gewoon gerecycleerd. In de jaren ‘80 van vorige eeuw werd het oude Umm Qais ontruimd en de archeologische site beschermd als monument.
Er zijn nog steeds opgravingen en er wordt nog steeds gerestaureerd maar wat er rest van het antieke Gadara en het latere Umm Qais blijft, ook vandaag, een unieke plek waar je door een interessant stukje geschiedenis wandelt.
DE HIGHLIGHTS VAN GADARA EN UMM QAIS
Bij de ingang valt het al op: de blokvormige Ottomaanse gebouwtjes en de resten van de oude stadsmuur zijn opgebouwd uit zwarte basaltblokken met hier en daar de karakteristieke zachtgele kalksteen. Maar wat het meeste indruk maakt is wel het Romeinse theater, gebouwd in diezelfde donkere basaltsteen met plaats voor bijna 3.000 toeschouwers die op schitterend gebeeldhouwde stenen stoelen (met rugleuning!) van elk spektakel konden genieten.
Een rij, vermoedelijk, winkeltjes ligt langs een zijstraat van de grote hoofdstraat of decumanus. Deze loopt van oost naar west doorheen het oude Gadara en was een deel van de handelsroute van Syrië naar de Middellandse Zee. Een ongewoon gevoel om nu in de 21e eeuw over diezelfde straatstenen te lopen waarin je nog duidelijk de Romeinse karresporen ziet. Indrukwekkende zuilen links en rechts van de straat onderstrepen de belangrijkheid ervan.
Een deel van het nymfaeum kan nog bewonderd worden, al is veel van de monumentale 15 m brede fontein verwoest door de aardbeving. Eenzelfde verwoesting zien we bij de Byzantijnse thermen en van het basilica terras met een Byzantijnse kerk blijven enkel de zwarte basalten zuilen en het grondplan over. Ook het atrium is herleid tot enkel de wit/beige kalkstenen zuilen en het patroon van de vloertegels.
Toch staat hier nog genoeg overeind en is er nog genoeg te zien voor de liefhebber van cultuur en geschiedenis. Ook het nieuwsgierige uiltje op de zwarte muurstenen keek ernaar en zag dat het mooi was.
De beste manier om Gadara te verkennen: rondwandelen, ontdekken en genieten!
WAAROM GADARA?
Wat maakt het hier zo bijzonder? Wat is zo fascinerend aan deze plaats en wat maakt het de moeite waard om zo ver te rijden over hobbelige wegen? Veruit met stip op 1: de ligging en het uitzicht! Op een heldere dag (en die hadden we jammer genoeg niet – het was heiig en wazig en mistig) zie je vanaf het uitkijkplatform zowel het Meer van Galilea (of het Meer van Tiberias) in Israël, de Golanhoogten in Syrië en de berg Hermon in Libanon liggen. Umm Qais ligt op het kruispunt van 3 landen en heeft in zijn lange geschiedenis, van de oudheid tot nu, heel wat conflicten vanop de eerste rij meegemaakt.
Toch kijk je hier, vanop de heuvel, neer op een groene, heuvelachtige streek die er vredig en rustig uitziet. Schijn bedriegt?? Het zorgt wel voor één van die aparte reismomenten die een mens aan het denken zetten.
WEETJES
* Inkom gratis voor wie een Jordan Pass heeft anders betaal je 5 JD.
* Er is een klein, archeologisch museum (jammer genoeg gesloten) en een restaurant/koffiehuis (ook gesloten).
* Gadara wordt ook in het Nieuwe Testament vermeld als de plaats waar Jezus twee demonen uitdreef en ze overbracht naar een kudde varkens die daarna verdronken in het Meer van Tiberias.
* Umm Qais is sinds een paar jaar het startpunt van de Jordan Trail, een 650 km lange wandelroute van noord naar zuid doorheen Jordanië met Aqaba als eindpunt.
Reactie plaatsen
Reacties