Vroeg opstaan, koffie en ontbijt, wandelschoenen aan, rugzak om, stempel gescoord … de dagelijkse routine van een pelgrim/wandelaar. Het is vandaag niet anders op onze 4e stapdag. Bijna halfweg richting Rome loopt deze etappe van Vetralla naar één van de mooiste dorpjes in Italië, Capranica, om te eindigen in Sutri waar Etrusken en Romeinen een geschiedenisboek vol schreven.
✓✓ drukte in de stad, stilte in het bos
Via de achterpoort van hotel Antica Locanda, ons logeeradres op stapdag 3, zitten we zo op de Via Francigena, een landelijke straatje langs akkers en weiden, richting het centrum van Vetralla. ‘Benvenuti in la città incantata’ - een kleurrijke muurschildering is onze eerste kennismaking met het stadje. Tussen de hedendaagse gebouwen door schemert een klokkentoren en een stukje oude stad. In de hoofdstraat zitten locals aan de koffie op vroege terrasjes. Wij genieten van een zondagse ochtend langs typische Italiaanse huizen met zonneluiken en balkons vol potplanten, langs boomrijke piazza’s inclusief fontein, langs de kleine Chiesa di Santi Filippo e Giacomo en een supermarkt die open is. Ideaal voor onze dagelijkse boodschappen want de voorzieningen onderweg zijn eerder aan de povere kant.
Vetralla en de minder geslaagde buitenwijken ruilen we maar wat graag in voor een rustig baantje in het groen om even later verrast te worden door een 2e muurschildering met de logische naam ‘Il Cammino’. Geschilderd in een zachte romantische stijl door Alessandro Ridolfi stelt het werk de Via Francigena en zijn pelgrims voor in 3 taferelen vanaf het beginpunt in Canterbury tot het eindpunt in Rome met een tussenstop in Vetralla. De tekst ‘La Francigena da Sigerico a noi’ zegt het in een paar woorden: de Francigena van Sigeric naar ons. Extra uitleg nodig? Lees dan mijn blog over het geschiedkundig verhaal achter deze pelgrimsroute. Wie tijd en zin heeft kan de lange lijst nalezen van alle etappes langs de route.
Een boerengehucht door, nog steeds op asfalt, de spoorweg over en eindelijk het bos in dat, zoals we kunnen lezen op het houten bord, geen behoefte heeft aan de mens maar de mens wel aan het bos. Een doordenkertje! Het maakt je bewust van de natuur om je heen, van het dichte bladerdak in een intens groene kleur, van de rechte donkere boomstammen. Toch wordt ook in het bosco van Monte Fogliano aan houtkap gedaan, al duiden de jonge aanplantingen op een duurzaam bosbeheer.
Al snel komen we bij een infobord (jammer, alleen in het Italiaans) en een bankje. Een geldig excuus voor een korte pauze en wiens hoed blijft daar bijna vergeten achter? We volgen het zanderig wandelpad verder, voorbij een open plek met stapels kale stammetjes, de grijze lucht erboven in een droevig contrast met alle tinten groen.
✓✓ hazelnoten en Romeinse torens
Van het ene mooie bos naar een nog mooier bos, waar de overheersende rust alle drukke stemmetjes in je hoofd het zwijgen oplegt. Momenten om te koesteren die elke stap de moeite waard maken. Na enkele kilometers, van het soort dat onder de noemer ‘100% plezierige beleving’ valt, lopen we langs een groot 17e-eeuws landhuis of herenboerderij, de Casale delle Capannacce, aan de antieke Via Cassia. Aan de overkant, op de moderne Via Cassia verbergen roestige steigers de zijgevel van het kerkje van Santa Maria di Loreto dat geduldig wacht op een opknapbeurt.
Middag en toe aan een rustmomentje. De Panificio Pasticceria Belli staat op precies de goeie plaats voor iets zoets of iets hartigs met de onmisbare koffie. Een boost voor ons energiepeil! Met nieuwe moed starten we terug en wandelen door eindeloze hazelnootboomgaarden en langs kaarsrechte rijen hazelnootstruiken die in deze streek het perfecte natuurlijke decor gevonden hebben om elk jaar zo’n 40.000 ton aan hazelnoten te produceren. Dat zijn heel veel potten chocopasta! Hazelnoten en La Tuscia, al eeuwenlang met elkaar verbonden.
Tussen al die hazelaars ontdekken we ineens een aantal ruïnes. De Torri di Orlando, 2 grafmonumenten uit de 1e eeuw v. Chr., en een rest van een klokkentoren uit de middeleeuwen. Behoorlijk indrukwekkend die 16 m hoge Torens van Orlando en waarom die van Orlando? Wie was die Orlando? Zoals vaak bij historische monumenten worden ook hier exacte feiten en legendes gemixt tot een sappig verhaal, al ken ik niet genoeg Italiaans om alles te snappen wat op het infobord staat.
Leuk detail: de oude wegwijzer van de Via Francigena met de vermelding ‘Capranica’ en ‘Roma’. Verleden, heden en toekomst, samengevat in een nostalgisch stuk steen.
Omdat de enige picknickbank aan de torens bezet is, zijn zwerfkeien en boomstammen een prima alternatief voor een late lunch.
✓✓ Capranica, een retourtje middeleeuwen
We laten de hazelnootstruiken achter ons en via een ellenlange onverharde weg, door een karakteristiek Romeins landschap met slanke cypressen, fotogenieke parasoldennen en nog meer eeuwenoude wegwijzers, staan we onverwachts aan de rand van Capranica. Het is nog effe doorstappen tot aan de Piazza Garibaldi en de Porta Sant’Antonio voor een rondje ‘Il Centro Storico’, maar niet zonder eerst een terrasje en een zalige cappuccino. Voor de geschiedenisfanaten onder ons: een overzicht van de stadsgeschiedenis is te lezen op de infoborden in de doorgang verbonden met de Porta Sant’Antonio.
Op een heuveltop boven de Sutrivallei lijkt het ommuurde centrum van Capranica op een verschrompeld bruinig tufstenen boontje, veel bij elkaar geduwd in een paar nauwe straatjes. Die straatjes zorgen echter voor een verrassing van formaat met onverwachte pleintjes, geheime doorkijkjes en fotogenieke steegjes. Ogen en camera maken overuren, zo veel te zien, zo veel te beleven. Middeleeuwse stadspoorten en kerken, een bizar beeldhouwwerk boven het portaal van een vroeger ziekenhuis, aparte deuren en bloemrijke hoekjes en de (nog steeds gebruikte) stadspomp. En niet te vergeten: de fantastische vergezichten.
Amper bekend, totaal niet toeristisch maar Capranica is een niet te missen aanrader!
✓✓ nog meer natuur, nog meer cultuur
Gezien de Via Francigena door de historische binnenstad van Capranica loopt, zitten we na een ontspannen stadsbezoek zo direct op de goeie weg voor het laatste stapdeel van vandaag. Een steile afdaling langs de verweerde stadsmuren brengt ons op een drukke provinciale baan waar de Via Francigena-wegwijzer ons vrijwel meteen een smal weggetje in stuurt, voorbij de strakke en rechtlijnige kapel van San Rocco. Een deftige klim tussen met groen begroeide tufsteenwanden om daarna weer het bos in te duiken. Een donker en vochtig en geheimzinnig bos dat ons meeneemt langs een traag stromend riviertje en over bruggetjes van planken en boomstammen. Tussen de struiken klinkt het kalme geluid van een klaterend watervalletje. We stappen om metershoge turfsteenrotsblokken heen en wringen ons langs nauwe doorgangen. Gelukkig is de ondergrond zo goed als droog. Bij regenweer is dit pad modderglad.
Het eerste wat we zien als we het bos uitkomen is een infobord van de archeologische sites van Sutrium, l’Antica Città, een stadje met wortels die duidelijk ver teruggaan in de tijd.
De laatste stappen op de wandelweg brengen ons van een waterbekken en een brug naar de ruïne van een kerk- of kloosterportaal, haast onzichtbaar tussen de wilde plantengroei. De laatste foto van deze lange maar gevarieerde etappe geeft ons een picture perfect zicht op de stad in de hoogte.
Met een hoofd vol beelden aan een dag die we niet snel gaan vergeten, stappen we taxi ‘la mamma’ in. De eigenares van de charmante vakantieboerderij waar we vandaag logeren, is zo vriendelijk om ons op te pikken in het centrum van Sutri. De laatste loodjes naar Agriturismo Montefosco wegen toch te zwaar.
Wandelinfo:
↨ Afstand: 24 km
↑ Stijging: 502 m
↓ Daling: 263 m
Ⓢ Start: Vetralla – Antica Locanda (Localita’ Pontarello 6 – 01019 Vetralla)
Ⓐ Aankomst: Sutri – Agriturismo Montefosco (Localita' Montefosco - 01015 Sutri)
Praktische info:
🛌 Logeeradres in Sutri: Agriturismo Montefosco (adres: Localita' Montefosco - 01015 Sutri)
🍮 Een koffiepauze mét lekkers neem je bij Panificio Pasticceria Belli (adres: Via Cassia km 61, 400 - 01012 Capranica) en bij Caffè del Molo (adres: Piazza Garibaldi 1 – 01012 Capranica)
🥧 De eenvoudige keuken van de Montefosco-boerderij serveert o.a. een overheerlijke lasagne en huisgemaakte panna cotta
Reactie plaatsen
Reacties