Zin en zenuwen tegelijkertijd als een zangeres met plankenkoorts want deze dag is toch het hoogtepunt van de wandeltocht: het bezoek aan de Sint-Pietersbasiliek en het afhalen van het testimonium - het officiële document dat het Vaticaan uitreikt aan pelgrims/wandelaars die, aan de hand van de stempels in hun credenziale, kunnen bewijzen dat ze minstens de laatste 100 km van de Via Francigena hebben gelopen.
Het is druk in La Città Eterna en dat is wel effe wennen na die stapdagen tussen verstilde akkers en eindeloze hazelnootbossen, door een groen en glooiend landschap met slaperige middeleeuwse dorpjes op een heuveltop. Ik voel mij meer toerist dan pelgrim en de wandelaar in mij is samen met de grote rugzak en de wandelschoenen in het hotel achtergebleven. De zonnige en warme ochtend vraagt trouwens om een vrolijke jurk en zomerse sandalen, passend bij de opgewekte stemming.
Van Hotel Marisa aan het Roma Termini Stazione tot aan de Basilica di San Pietro in Vaticaanstad wordt het één lange wandeling door de stad van Romulus en Remus, van Julius Caesar, van Michelangelo en van meer dan 300 pausen.
Elke straat en elk plein ademt hier kunst en cultuur en geschiedenis. Rome trakteert je op een overvloed aan kerken, fonteinen, standbeelden en historische gebouwen. Te veel om op te noemen, te veel om in 1 dag te ontdekken maar deze bezienswaardigheden kan je niet missen op de weg naar het begeerde testimonium.
Een zomerse wandeling door Rome
COLOSSEUM
De Via Cavour, die het Terministation verbindt met het Colosseum, leidt je eerst langs de typische stadspaleizen uit de 18e en 19e eeuw, heel symmetrisch en groot en massief, veelal in chique crèmekleur met bruine vensterluiken en versierd met zuilen en bogen. Oude en verweerde stadsmuren sturen je de hoek om, recht naar het Colosseum en het antieke Rome.
Jaren geleden bezocht ik tijdens een Romereis de binnenkant van het Colosseum met de arena, het gangenstelsel en de tribunes maar het zijn de buitenmuren die door hun onvergetelijke aanblik imponeren. De imposante rijen bogen in 3 verdiepingen boven elkaar, de prachtig gedecoreerde zuilen, de verschillende materialen, de gigantische afmetingen, de verbluffende architectuur … je vraagt je af hoe die Romeinen dat, bijna 2.000 jaar geleden, klaarspeelden zonder de technische middelen van vandaag.
Zonder twijfel hebben ze een bouwwerk neergepoot dat terecht op de lijst van de 7 wereldwonderen staat.
Het beroemdste amfitheater van het Romeinse Rijk is ook het grootste ter wereld. Ingehuldigd in het jaar 80 n. Chr. was er in de tribunes plaats voor niet minder dan 50.000 mensen die ‘genoten’ van het barbaarse entertainment in de vorm van gladiatorengevechten, gevechten met wilde dieren en executies of hoe ‘bloed en spelen’ het volk zoet hielden.
TRIOMFBOOG VAN CONSTANTIJN
Van het ene wonderlijke monument naar het andere. Achter het Colosseum staat de Boog van Constantijn, een triomfboog uit de 4e eeuw die werd opgericht als herinnering aan een of andere overwinning van keizer Constantijn de Grote.
Uitbundig versierd met reliëfs en beelden van krijgshaftige legers en machtige goden en godinnen is de enorme boog met 3 doorgangen, behalve een eerbetoon aan een lang geleden regerende en door ¾ van de mensheid vergeten keizer, vooral een symbool van de grootsheid van het oude Rome.
TEMPEL VAN VENUS EN ROME
Tussen het Colosseum en de Boog van Constantijn staat wat met zekerheid de grootste tempel in het centrum van het historische Rome was. Gebouwd in de 2e eeuw op een heuvel in het Forum Romanum was deze dubbele tempel gewijd aan de godinnen Venus en Roma. Nu nog slechts een ruïne maar de vele zuilen en de halfronde nis laten vermoeden dat er ooit een immens en schitterend complex stond.
De wandeling gaat verder over de Via di S. Gregorio, voorbij de resten van de Thermen van Elagabalo en het Portaal van de Palatijn, de monumentale toegangspoort tot de Palatijn, de oudste van de 7 heuvels waarop Rome gebouwd werd en de woonplaats van keizers en hooggeplaatste rijke burgers.
In de schaduw van cipressen en parasoldennen merk je aan de overkant het vervallen archeologisch museum op. Het Antiquarium Municipale del Celio staat stil en alleen te verkommeren. Een grote tegenstelling met het gerestaureerde deel van de Aqua Claudia, één van de vele aquaducten die het water van de bergen tot in de oude stad brachten.
CIRCUS MAXIMUS
Het drukke kruispunt over en je loopt zo langs de terreinen van het Circus Maximus, het stadion dat in het oude Rome eeuwenlang voor paarden- en wagenrennen werd gebruikt. Vandaag de dag niet veel meer dan één grote grasvlakte met wat lage muurtjes, wat bogen en een deel van de galerijen en de tribune. Toch was er op het hoogtepunt van het Romeinse Rijk plaats voor niet minder dan 150.000 toeschouwers. Behoorlijk spectaculair in die tijd! Stel je Pinkpop of Rock Werchter voor in het Circus Maximus … je hebt er wat verbeelding voor nodig maar het aantal bezoekers komt aardig in de buurt!
Met een blik op de massieve Thermen van Massenzio kom je op de Piazzale Ugo La Malfa aan het begin van de Aventijn, de minder bekende van de 7 heuvels in Rome. Een rondje rond het standbeeld van Giuseppe Mazzini (filosoof en politicus) leert je wat meer over zijn ideeën: de strijd tegen onderdrukking en de overwinning van de vrijheid op de tirannie.
AVENTIJN
** Door de stadsrozentuin (de Roseto comunale), langs het Monastero delle Benedettine Camaldolesi (een klooster en gastenverblijf van benedictijnernonnen), de heuvel op langs schilderachtige poorten en deuren, richting de Piazza dei Cavalieri di Malta voor een minder toeristische en weinig gekende Romeinse bezienswaardigheid. Het kleinste monument in Rome is immers niet groter dan een sleutelgat: de Buco della serratura dell’Ordine di Malta. Het sleutelgat in de groene poort van de Villa del Priorato di Malta met de mooie gevel op nummer 3 verbergt een leuk geheim. Met een beetje geluk zie je door de minieme opening in de verre verte de koepel van de Sint-Pietersbasiliek.
Pechmomentje! Geen Michelangelokoepel maar een tuinman met een kruiwagen groenafval op weg door de lange rechte laan van laurierstruiken, vereeuwigd door de camera van een Belgische toerist.
** De heuvel af en door een poortje sta je in de heerlijke Giardino di Sant'Alessio, een park met zuiderse bomen en overvloedig bloeiende struiken. Niet de kleine fontein en het standbeeld van Jeanne d’Arc zijn belangrijk. Wat van deze giardino een absolute aanrader maakt, is het verrukkelijk uitzicht over de daken en de monumenten van de Eeuwige Stad!
** Een bezoek aan de Santa Sabinabasiliek uit de 5e eeuw is eigenlijk een must. Het is er muisstil en er hangt een haast plechtige sfeer. Sober en eenvoudig met pastelkleurige fresco’s, een glanzende marmeren vloer met ingewerkte grafstenen en magnifieke zuilen … met schetsblok en tekenpotlood wordt de schoonheid ervan vastgelegd door een groepje (toekomstige) kunstenaars.
** Terug buiten, aan de zijkant van de basiliek, kan je niet naast de grote Fontana del Mascherone kijken. Het duistere masker boven de granieten bak dateert uit de 16e eeuw en vormt een fascinerend geheel.
** De Clivio di Rocca Savella brengt je terug naar de Romeinse tijd. Dit verborgen voetgangersstraatje langs de hoge muren en de resten van een middeleeuws fort was vroeger de belangrijkste toegang tot de Aventijnheuvel. Nu is het een weinig gekend sluipweggetje de heuvel af naar de brede en drukke boulevard aan de Tiber. Een stukje goed bewaarde geschiedenis waarover heel wat Romeinse schoenen hebben gelopen.
Vaticaanstad en het Via Francigena-testimonium
Van het antieke Rome naar een terrasje op een gezellig pleintje voor een welverdiende koffiepauze met lekkers. In het kerkje naast de snackbar wordt het feest van de Heilige Rita gevierd, de patroonheilige van de hopeloze en moeilijke gevallen. Nuttig (?) om weten maar gelukkig vandaag haar hulp niet nodig!
SINT-PIETERSPLEIN
Simpelweg de Tiber blijven volgen en voor de Vittorio Emanuele II-brug, met zicht op de Engelenburcht, ga je linksaf om aan het einde van de brede boulevard Via Della Conciliazione op de grens van Vaticaanstad te staan. Ietwat onverwacht is de eindbestemming van de Via Francigena bereikt: het beroemde Sint-Pietersplein.
Daar sta je dan, wat onwennig en in de war tussen de toeristen, niet meteen weten hoe of wat te zeggen of te doen. Een knuffel, een proficiat want ‘we hebben het gehaald’!
Toch voelt het anders, het einde van deze tocht en het einde van de camino in Santiago de Compostela. Ligt het aan de sfeer op het plein want waar je in Compostela omringd bent door andere pelgrimstappers, zie je op het Sint-Pietersplein vooral toeristen. Compostela, dat is de camino. Rome, dat is toerisme. Het testimonium straks ontvangen is echter net zo’n opwindend vooruitzicht als 2 jaar geleden de compostela afhalen.
En eerlijk, het plein waar de Via Francigena eindigt is meer dan indrukwekkend. Cijfers? Het Sint-Pietersplein is 240 m breed en 340 m lang. Er staan 284 zuilen, 88 pilaren, 140 heiligenbeelden, een Egyptische obelisk en 2 fonteinen op het plein dat ontworpen werd in de 17e eeuw en dat iedereen wel kent van de traditionele pauselijke paaszegen ‘Urbi et Orbi’ en 'dank voor die bloemen uit Nederland'.
Wat het plein zo bijzonder maakt is het zicht op de gigantische Sint-Pietersbasiliek dat als het ware de kers op de ellipsvormige taart is. Het Sint-Pietersplein werd inderdaad zo aangelegd dat de basiliek optimaal tot z’n recht kwam. Het ontdekken van dat meesterwerk moet nog even wachten. Er staan belangrijker zaken op het menu: het ontvangen van het testimonium.
VIA FRANCIGENA-TESTIMONIUM
Laat je niet ontmoedigen door de ellenlange rij wachtenden die als een reusachtige duizendpoot richting de ingang van de basiliek schuifelen. Die loop je met een glimlach voorbij dankzij de magische krachten van het pelgrimspaspoort. Onderschat het tovermiddel niet dat ‘credenziale’ noemt. Recht naar de veiligheidscontroles, de kwaaie blikken en opmerkingen van de mensen om je heen in de wachtrij negeer je gewoon. Aan de receptie van de basiliek, waar ook de vestiaire, toiletten en liften zijn, ontvang je de laatste en allerbelangrijkste stempel in je credenziale, een mooie rode met het pauselijk embleem. En dan krijg je eindelijk dat felbegeerde testimonium, betaald met duizenden stappen over bijna 134 km. Glinsterende ogen, een brede smile en een vreugdedansje … 2024 kan niet meer stuk, wat er verder ook gebeurt!
(Info over credenziale en testimonium: zie ook mijn blog met algemene info over de Via Francigena)
SINT-PIETERSBASILIEK
De Basilica di San Pietro ... woorden schieten te kort om deze grootste en bekendste bezienswaardigheid van Rome te beschrijven. Je camera maakt er overuren en je wil liefst een extra paar ogen. Als je weet dat de bouw van de basiliek maar liefst 120 jaar duurde (van 1506 tot 1626) en dat Michelangelo één van de ontwerpers was, heb je al een kleine indruk van de schoonheid en de rijkdom van de binnen- en buitenkant.
Uitgedrukt in cijfers ontdek je in de Sint-Pietersbasiliek zo’n 395 beelden, 44 altaren en 135 mozaïeken op een oppervlakte van 15.160 m² meter of genoeg ruimte voor 60.000 mensen.
En omdat beelden meer zeggen dan een lijst met opsommingen, trakteer ik je graag op een fotogalerij.
Vergeet niet dat je ook de koepel kan bezoeken tegen betaling, als je na alle indrukken nog zin hebt.
Hop-on / hop-off, met de bus door Rome
Een handige en snelle manier om een goed beeld van een grote stad als Rome te krijgen is een toertje met een hop-on / hop-off bus. De dubbeldekker van de groene lijn rijd je langs alle highlights van de Eeuwige Stad.
Tickets en busstop aan de overkant van de Vittorio Emanuele II-brug. In een rondje kom je voorbij de Engelenburcht, de Piazza del Popolo, de Villa Borghese, de Piazza Barberini, de Mozesfontein, het Terministation, de kerk van Santa Maria Maggiore, het Colosseum en het Circus Maximus, de Piazza Venezia, het monument van Vittorio Emanuele II en ontelbare pleinen, gebouwen en scooters.
Minpuntje: foto’s maken vanuit een rijdende bus is lastig en je staat al eens in de file maar vanop het open bovendek van de bus kan je, heel relaxed, veel zien in weinig tijd.
Zeker doen als je slechts 1 dag in Rome bent!
Als afsluiter van de eendags-citytrip Rome maak ik gebruik van de zonnige en warme Italiaanse lente-avond om rond de Piazza della Repubblica nog wat bezienswaardigheden mee te pikken:
** De Thermen van Diocletianus: groot, heel erg groot en … heel erg gesloten wegens een of andere officiële gebeurtenis. En dat is jammer want na jaren van restauratie zijn ze terug open voor het publiek. Ik zag alleen de buitenkant en veel omheining. Dat wordt binnenkort nog een 3e Romereisje.
** De kleine Basilica di Santa Maria degli Angeli e dei Martiri: gebouwd op een deel van de Thermen en daardoor al speciaal.
** De Fontana delle Naiadi: de fontein met de 4 naakte nimfen.
Ook al is dit mijn 2e keer Rome en is het niet meer zo’n verrassende beleving als de eerste keer, toch heb ik weer erg genoten van deze boeiende stad.
Jammer maar helaas, de overduidelijke waarheid is dat mijn en onze Via Francigena- pelgrimstocht hier eindigt. Vanaf nu gaat iedereen weer zijn eigen weg in zijn eigen wereld.
Maar wat was het fijn om, al schrijvende, de tocht opnieuw te beleven! Van het Meer van Bolsena langs middeleeuwse dorpen op een heuveltop, van forten en kastelen en pauselijke paleizen naar natuurreservaten en watervallen, door wijngaarden en hazelnootbossen, over oude Romeinse wegen en langs eindeloze olijfbomen …
Herinneringen aan picknicken in de berm tussen rode klaprozen en gele ganzenbloemen, aan de beste gelato ooit, aan toffe babbels en zwijgzame momenten, aan het Via Francigena-figuurtje dat ons trouw heeft gevolgd naar Rome en het allerbelangrijkste, de prettige herinneringen aan het gezelschap van Amanda en Anita en Francien en Jopie en Ingrid en Ron en Wim en Henk.
Sommige momenten duren eeuwig
Zelfs als ze voorbij zijn, gaan ze door
Zij zijn de betekenis
Praktische info:
🛌 Logeeradres in Rome: Hotel Marisa (adres: Via Marsala 98 - 00185 Roma)
🍮 Koffiepauze: Snack Bar Gelateria (adres: Piazza in Piscinula 49 - Trastevere, 00153 Roma)
🥧 Lunch of avondmaal: Ristorante Capitello (adres: Via Marsala 96/A - 00185 Roma)
🚌 https://www.greenlinetours.com/en/tours/rome-bus-tours/hop-on-hop-off
Reactie plaatsen
Reacties